Daha az yeni kıyafet almak ve sahip olduklarımıza daha iyi bakmak gibi kararlar hızlı moda denizinde küçük damlalar gibi görünebilir ama herbirimiz yavaş moda hareketinin başarısına katkı sağlayabiliriz. Bu çılgınca kıyafet alışverişini durdurmanın ve sadece ne giydiğimizi değil nasıl giydiğimizi de önemsemenin tam zamanı.
Son zamanlarda birkaç yavaş moda hareketi moda dünyasında adından söz ettirmeye başladı. Birbirlerinden ne kadar alakasız ama bir o kadar da yakın olduğuna bir göz atalım. Gelin sürdürülebilir modayı doğru anlamak için en önemli kelimeleri ve arkalarındaki felsefeyi beraber keşfedelim.
Sürdürebilir moda bazen çevreci ya da organik modanın eş anlamlısı olarak kullanılıyor. Elbette olabilir fakat sürdürülebilir moda, çevre-dostu modayla kısıtlanmak zorunda değil ve çoğunlukla vegan/hayvan-dostu moda etiketleriyle de elele yürüyor. Bazen geri dönüştürülmüş kumaşlardan veya ileri dönüştürülmüş kıyafetlerden üretilse de sıfırdan yaratıldığında sürdürebilir modanın uyması gereken bazı kurallar var1. Bir kıyafetin üzerinde eco işareti olması onun doğa dostu olduğu anlamına gelmiyor. Çoğumuz farkındayız ki hızlı moda kirli bir sektör2. Doğa dostu moda bile denizlerimizin kirlenmesine katkıda bulunabilir. Sentetik dokulardan sularımıza mikroplastikler karışıyor ve bu demek oluyor ki kendi kıyafetlerimizi bile yiyor olabiliriz3. Bu yüzden kıyafetlerinizi yıkarken bir çamaşır torbası kullanın, böylece kıyafetleriniz fabrikadan yıkamaya kadar çevre ve deniz dostu olurlar.
Sürdürülebilir modanın odak noktası: modanın doğaya olan etkisi. Sürdürülebilir moda; üretimden kaynaklanan kirlilik, yıkamadan kaynaklanan su kirliliği ve atılan kıyafetlerin yarattığı çöpler gibi konularla mücadele ediyor.
Etik moda, isteklerimiz ve onları nasıl ürettiğimiz arasındaki dengeyi bulmanın ta kendisi. Üretim zincirinden, insanların çektiği acıyı ve sömürüyü çıkarmayı hedefliyor4. Etik ticaret hareketi, gelişmemiş ülkelerdeki üreticileri adil maaşlar ve işçi haklarının korunması konularında destekliyor. Ayrıca, işçiler için daha fazla iş yaratan sistematik değişikliklere ve çevresel etkiyi minimuma indiren üretim yöntemlerine ön ayak oluyor, böylece sürdürülebilir modayla da yakından ilişkili hale geliyor. Çevre dostu kıyafetler dünyamız için iyi fakat daha spesifik olmak gerekirse pamuk üreten, kotların boyandığı veya çalışanların tekstil üretiminde kullanılan kimyasallara maruz kaldığı ülkelerde modanın zararlı etkisini azaltıyorlar.
Etik modanın odak noktası: modanın onu üreten insanlar üzerindeki etkisi. Etik moda adil olmayan maaşlar, güvensiz çalışma koşulları ve üreten-tüketen ülkeler arasındaki gelir eşitsizlikleriyle mücadele ediyor.
Yavaş moda ise bütün bu hareketleri kapsayan terim. Moda endüstrisinde sürdürülebilirliği amaçlıyor ama aynı zamanda hepimizin rol alabileceği bir oluşum. Olay sadece noktaları birleştirmekte.
Yavaş moda, moda zincirinde tasarımcılardan tüketicilere kadar herkesin sosyal farkındalığını artırmayı ve tekstil endüstrisinin işçiler5, toplumlar ve çevre üzerine gerçek bedelinin farkına varılmasını hedefliyor.
Kıyafet tüketimine dahil olanlar da büyük bir değişim yaratabilirler. Seri üretilen kıyafetleri satın almak yerine neden vintage kıyafetlere ikinci bir şans vermeyelim? Adet yerine kaliteye odaklanın çünkü kaliteli kıyafetler daha uzun ömürlüdür. Ayrıca sadece sevdiğiniz, ve tabii ki ihtiyacınız olan, kıyafetleri alın. Son olarak kıyafetlerinize nazik davranın ki daha uzun ömürlü olarak sizi ödüllendirsinler.
"Her sene tahmini 8 milyon metrik ton plastiğin sonu denizlerde bitiyor, bu dünyaki kıyı şeridinin herbir metresi için plastikle doldurulmuş 15 market poşedine eşit."
Bernard Merkx, Atıksız Okyanusların kurucusu
Kıyafetlerinizi daha uzun süre kullanmanız için 5 öneri (ve mikroplastik kirliliğini azaltmanız için)
- Soğuk yıkamada plastik doku yayılma ihtimali daha düşüktür
- Perwoll ürünleri kıyafetlerinize daha naziktir.
- Çamaşır makinenizi tam doldurun ve daha düşük hızlarda çalıştırın.
- Makinede kurutmak yerine açık havada kurutun
- Tüylü kumaşları ters yüz ederek veya özel bir torbanın içinde yıkayın
Image credits:
Header image: Getty Images
Image of clothes rack with 100% Organic tag: Fotolia
Image of woman holding elegent piece of fabric: Stocksy
Image of woman pinning fabric: Stocksy
Sources: