Dünyayı en çok kirleten sektörlerden1 birinin moda endüstrisi olduğunu biliyor muydunuz? Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği'ne göre küresel karbon salınımının2 yüzde 10'undan moda endüstrisi sorumlu ve bu oranın 2030'da yüzde 60'a çıkması bekleniyor3.
Bu soruna karşı yavaş moda hareketi ortaya çıktı. Bir fısıltı olarak ortaya çıkan fikir, yıllar geçtikte momentum kazandı ve sektörde söz sahibi olmaya başladı. Organik kökenli materyallere ve iyi yapılmış kıyafetlere olan talep adil ödenen çalışanlar, büyümeler
1980-1990: Hızlı modanın yükselişi
Tüketicilerin ucuz, kullanıp atılabilir modaya talebinin de etkisiyle moda endüstrisi dünyayı değiştirecek bir perakende devrimi geçirdi. Bu endüstri, sokaklardaki ucuzcu mağazalar için çığ gibi kıyafet üretmeye başladı. Ve düşük fiyatlar yüceltildi. Ne kadar ucuz o kadar iyi.
1991: Dönüm noktası
1991'de büyük bir skandal: Endonezya'daki düşük maaşlar ve tehlikeli fabrika koşulları Nike'ı vurdu. Bu toplumsal bir öfkeyi ateşleyince çoğu marka itibarlarını korumak için etik imalat yöntemlerine yatırım yapmaya başladılar.
1995: Hız kazanıyor
Tedarik zincirlerini saran bu etik mevzuya tepki olarak 1995'te Dünya Etik Ticaret Organizasyonu kuruldu. Kurulma amacı daha sürdürülebilir ve etik bir küresel ekonomi için üreticiler, perakendeciler ve tüketicilerin beraber çalışmasını cesaretlendirmekti. Hızlı moda endüstrisinin öne çıkan firmaları, düşük ücretlendirmeler ve kötü çalışma koşulları yüzünden topa tutuldu ve yavaş yavaş geleceğin sürdürülebilir modada olduğunun farkına varmaya başladılar.
2007: Bir hareket ismini aldı
Yavaş Moda terimi 2007'de Kate Fletcher tarafından Sürdürülebilir Moda Merkezi'nde ortaya atıldı. Fletcher, "Yavaş yemek" hareketi gibi hızlı modanın da yavaşlama ihtiyacının farkına vardı. O yıl Ekologist'te yayımlanan yazısında "yavaş hızlının karşıtı değildir ama tasarımcılar, alıcılar, perakendeciler ve tüketicilerin; ürünlerin çalışanlar, topluluklar ve ekosistem üzerindeki etkisinin daha çok farkında oldukları bir yaklaşımdır" dedi.
Yine aynı yıl, Avrupa Birliği'nde kimyasallar yüzünden zarar gören insan sağlığı ve çevreyi korumak için bir erişim regülasyonu çıkartıldı.
2013-günümüz: İnsanlık için bir kazanç
2013'te kar amacı gütmeyen bir moda devrimi Bangladeş'teki Rana Plaza felaketinin küllerinden bir anka kuşu gibi doğdu. 100'den fazla ülkeden insanlar değişim için bir kampanya başlattı ve #kıyafetlerimikimyaptı hashtagi altında buluştular. Kısa sürede sosyal medya fenomeni haline gelen hashtag, milyonlarca insana ilham verdi. Yavaş moda ve sürdürülebilir moda devrimine önemli katkılarda bulundu6.
Geçtiğimiz yıllarda Stella McCartney ve Alessandro Michele gibi tasarımcılar daha da hızlı kıyafet üretme baskısına karşı durdular ve hızlı modaya daha az katkı sağladılar. Mükemmeliyetçiliği ön plana koyan bağımsız markalar endüstrinin övgüye değer ...
Hızlı modanın doğaya etkisi hakkında artan toplum bilinci sayesinde H&M gibi ünlü markalar kıyafet geri dönüşümü programları başlattılar. Levi's ise bir sürdürebilirlik projesine ön ayak oldu. Aynı zamanda Gucci gibi lüks markalar da daha sürdürülebilir pratikler uygulamaya başladılar. Ve şimdi sıra biz tüketicilerde. Tüketiciler olarak #ModasıGeçmez'in geçici bir trend değil gerçek bir istek olduğunu göstermeliyiz.
Tüketici davranışları sonunda değişiyor. Mağazalar arasında koşmaktansa sahip olduklarımıza daha fazla değer veriyoruz ve daha az kıyafet alıyoruz ya da önceki kıyafetlerimize yeniden hayat veriyoruz.
Image credits:
Header image: Courtesy of Fashion Revolution
Image of two women crossing the street holding shopping bags: Stocksy
Kaynaklar:
- A New Textiles Economy: Redesigning Fashion’s Future Report (Yeni Bir Tekstil Ekonomisi: Modanın Gelecek Raporunu Yeniden Tasarlama)
- UN Helps Fashion Industry Shift to Low Carbon(BM, Moda Sektörünün Düşük Karbona Geçmesine Yardımcı Oluyor)
- Fashion Industry, UN Purse Climate Action for Sustainable Development (Moda Sektörü, BM Sürdürülebilir Gelişme için İklim Eylemi Politikası İzliyor)
- An Analysis of the Fast Fashion Industry (Hızlı Moda Sektörünün Bir Analizi)
- The Nike Controversy (Nike Tartışması)
- 2018 Impact – Fashion Revolution (2018 Etkisi – Fashion Revolution)
Kilometre taşlarından bahsetmişken, bizimkileri görmek ister misiniz? Perwoll’ün sürdürülebilirlik yolculuğunun nasıl gittiğini buradan öğrenebilirsiniz.